علم و فناوری

نامزدهایی که از این شیوه برای ارتباط با هم استفاده می کنند، کسانی هستند که می خواهند با استفاده از زور و تحکم، توافق یا رضایت فرد مقابل بدست آید یا کوشش کنند در برابر تغییر، مقاومت شود. افراد با حرف زدن در قالب سه شیوه مختلف سبک دوم ارتباطی سعی می کنند بر دیگران اعمال نفوذ و قدرت کنند. در روش اول، یعنی حرف زدن سلطه گرانه؛ پیام های مثبتی به قصد سازندگی فرستاده می شود. در دو روش دیگر (حرف زدن خصمانه و کنایه آمیز) پیام های منفی و بالقوه مخرب فرستاده می شود. بیشتر جمله ها حول و حوش افکار (چه چیزی درست یا غلط است یا حق با کیست یا نیست) و اقدامات (همسرتان چه باید بکند یا نکند) دور می زنند.

حرف زدن سلطه گرانه

وقتی افراد در حال دستور دادن هستند یا مدام توصیه و ترغیب می کنند، در حال استفاده از این سبک هستند. غالب فعالیت هایی نظر قالب کردن یا کلک زدن، دستور دادن، چانه زدن، نظارت کردن، آموزش دادن، تبلیغ کردن و... از این نوع حرف زدن هستند.

حرف زدن سلطه گرانه، روش حرف زدن موجز و کارآمد است و موجب سوءتفاهم، فاصله افتادن و تنش می شود. افراد معمولاً دوست دارند که در تصمیم گیری ها شرکت کنند نه اینکه گوشه ای بایستند تا به آن ها دستور داده شود. بنابراین این نوع حرف زدن معمولاً باعث ایجاد مقاومت و انزجار شده و افراد را به سوی حرف زدن خصمانه سوق می دهد.

رفتارهای مخصوص حرف زدن سلطه گرانه

- دستوردادن: به تعمیرگاه زنگ بزن و به آنها بگو اتومبیل را ساعت یازده لازم داری!

- ارزیابی کردن: این شیوه از روش قبلی بسیار بهتر است.

- توقع داشتن، تعیین حدود: بخواهی نخواهی، باید تا ساعت نه برگردی و گرنه ما بدون تو می رویم.

-  توصیه/تجویز راه حل ها: باید وقتت را با محسن تنظیم کنی.

-احتیاط/هشدار دادن: وقتی آن جعبه را بلند می کنید مواظب باشید زیر آن در نرود!

- سوال های بسته/دستوری: فکر نمی کنید که...؟

- تبلیغ کردن/قالب کردن: فقط یک بار امتحانش کن. اگر موافق میلت نبود دیگر یک کلمه هم راجع به آن حرف نمی زنم.

- تظاهر کردن/حرف زدن به جای دیگران

- ستودن

حرف زدن خصمانه

حرف زدن خصمانه می کوشد تا با زور تغییر ایجاد کند وقتی حرف ها حالت جاذبه و دافعه دارند، هیجانهای منفی به غلیان می افتند. لحن و صدا و کلماتی که به کار برده می شود تغییر کرده و نشان دهنده ناکامی، خشم و تنش است. این نوع حرف زدن معمولاً هنگامی که افراد احساس ترس، خشم، تهدید، ناامیدی یا استیصال می کنند، حول و حوش توقعات نامشخص یا تحریف شده دور می زند.

کانون حرف زدن خصمانه همیشه معطوف به شخص دیگر است نه خود فرد و علاوه بر حمله به رفتار وی در ابطه با مشکل به ارزش و عزت نفس او نیز هجوم می آورد. این نوع حرف زدن گرچه مانند سیلابی است که در یک چشم برهم زدن، بن بست  می شکند، اما اگر زیاد استفاده شود موفقیت آن کوتاه مدت است.

رفتارهای مختص حرف زدن خصمانه

درخواست کردن، سفارش دادن، بی ارزش کردن، اتهام زدن، حمله ورشدن و پرخاشکردن، ترساندن از عقوبت کار، انگ زدن، دفاع کردن، بازخواست کردن، قضاوت کردن/تحقیر کردن، درافتادن با/طعنه زدن، موعظه کردن/درس اخلاق دادن/نصیحت کردن، لاف زدن، بحث روانشناسی کردن، زبان لعن و نفرین داشتن.

حرف زدن مغرضانه

 حرف زدن مغرضانه خشم غیر مستقیمی است که نشان دهنده رنجیدگی خاطر و انزجار است. افراد موقعی این پیام مغرضانه را به کار می بندند که باورشان شود قدرت تاثیرگذاری بر موقعیت ها را به صورت مستقیم و مثبت ندارند. حرف زدم مغرضانه درصدد است از موضع «ضعف» به جای موضع «قدرت» اعمال نفوذ کند. این ترفند یک روش ناموفق برای ابراز ناامیدی و درماندگی است که می کوشد احساس شرم و گناه در دیگری ایجاد کند. رفتارهای مختص آن عبارتند از متلک انداختن، مظلوم نمایی، نق زدن، حاشا کردن و...

کسانی که از حرف زدن مغرضانه استفاده می کنند با سوء استفاده از قدرت، در دراز مدت، بیشتر به خود صدمه می زنند.

رفتارهای مختص حرف زدن مغرضانه

متلک انداختن، پیله کردن، مظلوم نمایی، نق زدن، حاشاکردن، مضایقه کردن اطلاعات یا مهر و عطوفت، انکار کردن، بدگمانی/گوشه و کنایه زدن.

گوش دادن واکنشی

 در این فرآیند افراد تلاش می کنند با کنترل گفت و گو، شخصی را که حرف می زند با خود موافق و موافقت او را به پاسخ خنثای خود جلب کرده و بدین وسیله کنترل موقعیت را از دست وی خارج نمایند. مثلاً وقتی فردی در حال سخن گفتن است ، همسرش با تمام وجود به حرف های او واکنش نشان می دهد و به جای دریافت اطلاعات، آن را هضم می کند.

در یک لحظه:

- اطلاعات را به طور جداگانه ارزیابی می کند.

- سخنان بعدی خود را مرور می کند.

-  سعی می کند کنترل خود را اعمال نماید.

رفتارهای مختص این بخش

 کوتاه بودن زمان توجه، تماس چشمی ثابت، قطع مکرر حرف های گوینده، لحن منفی کلام، پرخاشگری فعال، سئوال های بسته، قضاوت ذهنی و تفکر سطحی و تکمیل حرف دیگران بطور مکرر می باشد.

در گوش دادن واکنشی اغلب اوقات شنونده سعی می کند با خالی کردن زیر پای گوینده وی را بیاعتبار سازد. نزاع بین گوینده و شنونده بالا می گیرد و تنش حالت دفاعی و مقاومت افزایش می یابد. این کار بذر اطلاعات غلط و نامربوط را می پاشد. در فرآیند ارائه اطلاعات مخدوش و گمراه کننده، احساسات بد و سوء تفاهم ها رشد می کنند.

اگر چه این سبک از گوش دادن ممکن است به تبادل نظر جان تازهای بدهد ولی اغلب به جنگ قدرت رقابت آمیز و غالباً بیهوده با همسر مبدا می شود. به طوری که احساس مثبتی راجع به نتیجه کار به وجود نمی آورد و لذا هیچ همسری به شریک زندگی خود روی خوش نشان نمی دهد.

فرآوری: اکرم اشرفی نژاد

بخش کلوب ازدواج تبیان