علم و فناوری

در مولد مرور تيراترون سيگنال همزماني با پالس سنكرون Vsync ، از طريق تقويت كننده عمودي به صورت يك پالس مثبت به شبكه مي رسد و اين پالس سبب هدايت تيراترون در لحظه صحيح هر سيكل مي گردد، به طوري كه ولتاژ سيگنال ورودي از لحظه اي كه سيكل خود را آغاز مي كند شروع مرور نقطه نوراني روي پرده لامپ اشعه كاتدي در همان لحظه خواهد بود. اگر لازم باشد نقطه نوراني دو بار پرده را مرور مي كنددو سيكل نمايش داده خواهد شد و پالس همزماني در هر ثانيه يك بار اعمال مي گردد. پالسهاي همزماني به جاي قسمتي از سيگنال ورودي ممكن است از يك مدار خارجي به دست آيد. اين مدار همزماني خارجي(external sync) گفته مي شود و نحوه كار آن به همان صورت همزماني داخلي است.

به دليل تأخير زماني مربوط به ديودهاي گازي و لامپهاي با تخليه گاز(تيراترون) توليد مرور با استفاده از آنها در مولدهاي مرور، فركانس مرور تا 20 يا 25 كيلو سيكل محدود مي شود. به بيان ديگر بعضي اندازه گيري ها با اسيلوسكپ فركانسهاي بسيار زياد(تا چندين مگا سيكل لازم دارد.

بيشتر اسيولسكپ ها پيش بيني هايي براي اتصال مستقيم ولتاژ ورودي به صفحات انحراف دهنده و به جاي تقويت كننده هاي ورودي دارند. اين موضوع مخصوصاً انجام شده تا اينكه سيگنالهاي با فركانس بيشتر از پهناي باند تقويت كننده عمودي قابل نمايش باشند.

مولد مرورTB با اعمال پالس سنكرون از: الف) منبع داخلي، ب) برق 50 سيكل شبكه يا پ) يك منبع خارجي توسط قرار دادن كليد سنكرون (SYNC.SWITCH) اسيلوسكوپ روي هر يك از آنها هماهنگ يا همزمان مي شود. مقدار شدت پالس همزماني يا سنكرون مي تواند با پتانسيومترR5كنترل گردد.

تقويت كننده هاي به كار رفته در اسيلوسكوپ بايستي داراي باند پهن مختلف با پاسخ فركانس خطي باشند تا اينكه شكل موجهاي بدون اعوجاجيدر روي پرده لامپ اشعه كاتدي به دست آيد.

يكي از تقويت كننده هاي باند پهن مناسب براي اسيلوسكپ در شكل (9-7) نشان داده شده است. اين تقويت كننده يك تقويت كننده كوپلاژ R5با استفاده از لامپ پنتود با شيب زياد و باند پهن مي باشد. سيم پيچ فركانس راديويي RFC به صورت سري با مقاومت بارR4آند براي گسترش پهناي باند در جهت فركانسهاي بالاتر اتصال يافته است. براي فركانسهاي پايين تر اين موضوع توسط شبكهC5 R5 واقع در آند انجام مي گيرد.

ولتاژ وارده به تقويت كننده عمودي با پتانسيومتر وروديR1 كنترل مي شود وامپدانس ورودي اسيلوسكپ را تعيين مي كند. اين امپدانس كمتر از 500 كيلو اهم نيست. اگر امپدانس ورودي اسيلوسكپ زياد باشد تقويت كننده جرياني نمي كشد وبراي اين منظور يك شبكه باياس سرخود متشكل از R2C2 در مدار كاتد قرار داده شده است. تقويت كننده داراي تقويت بدون اعوجاجي با رديف فركانس 50ـ30 سيكل تا30ـ10 كيلو سيكل و بهره اي در حدود 100 است، براي پهناي باند بيشتر از مقدار ياد شده بهره تقويت كاهش مي يابد.
تقويت كننده هاي كوپلاژ RC مورد استفاده در اسيلوسكپ هاي موجود پهناي باندي از 50 سيكل تا 20 مگا سيكل دارند. تقويت كننده هاي لامپ T.W.T در دستگاههاي اندازه گيري مخصوص تا پهناي باند چند صد مگا سيكل به كار مي روند.

اسيلوسكپ اشعه كاتدي

C1-1(30-70)
يكي از متداول ترين اسيلوسكپ هاي اسيلوسكپC1-1 مي باشد. در اين اسيلوسكپ از يك لامپ اشعه كاتدي با پرده 125 ميلي متري استفاده شده است. حساسيب انحراف عمودي آن 25/0 سانتي متر بر ميلي ولت و حساسيت انحراف افقي آن 5/4 سانتي متر بر ميلي ولت مي باشد. بهره تقويت كننده عمودي 1800 و بهره تقويت كننده افقي آن 35 است.
امپدانس ورودي تقويت كننده عمودي 2 مگا اهم و كاپاسيتانس آن 30 پيكوفاراد است. رديفهاي فركانس مولد مرور با نوسان آزاد 7ـ2 ، 30ـ7 ، 130ـ30 ، 500ـ130 سيكل و 2ـ5/0 ، 7ـ2 ، 25ـ7 و 50 ـ 25 كيلو سيكل است.

تضعيف كننده پله اي ورودي با مقاومت و خازن ساخته شده است و با كليد انتخاب تضعيف 0، 20 و 40 دسي بل را تهيه مي كند.

سيگنال ورودي از طريق تضعيف كننده ابتداء به تقويت كننده عمودي وارد مي شود و از آنجا به تقويت كننده پوش ـ پول خروجي و سپس به صفحات انحراف عمودي لامپ اشعه كاتدي مي رود.

مولد مرور به كار رفته در اسيلوسكپ C1-1 از لامپ تيراترون ساخته شده است. بانده هاي مختلف فركانس مولد مرور با تعويض خازن انجام مي گيرد. فركانس مرور در هر باند فركانس مي تواندبا يك پتانسيومتر اصلي كنترل شود.

تقويت كننده عمودي مي تواند با محل شكل موج تحت نمايش(همزماني داخلي)، و يا از طريق برق متناوب 50 سيكل (همزمان با برق) و يا از طريق يكي منبع خارجي (همزماني خارجي) همزمان شود، همزماني مختلف را مي توان با كليد سنكرون انتخاب نمود.
ولتاژ مرور به تقويت كننده افقي و سپس به تقويت كننده پوش ـ پول خروجي آن مي رود. با تغيير ولتاژهاي تحريك لامپهاي پوش ـ پول محل نقطه نوراني در طول محور افقي (كنترل تغيير مكان عمودي) نيز تغيير نمايد.

اين اسيلوسكپ داراي اتصالاتي براي وارد نمودن مستقيم سيگنال ورودي به صفحات انحراف افقي و عمودي مي باشد.